Wydawca treści
Ochrona lasu
fot. K. Kotlarski
Śmigłowiec, fot. K. Kotlarski
Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Ochrona lasu, jest jedną z podstawowych dziedzin działalności gospodarczej w leśnictwie. Każdego roku leśnicy podejmują działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.
Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:
- biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);
- abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);
- antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).
W ochronie lasu obowiązuje zasada działania profilaktycznego (zapobiegawczego). Jest to całokształt działań i środków mających na celu zapobieganie procesom chorobowym oraz zwiększenie zdolności obronnej drzew w stosunku do szkodników i czynników chorobotwórczych.
Lasy Nadleśnictwa Wolsztyn, ze względu na uwarunkowania siedliskowe, są bardzo silnie narażone na szkody wyrządzane przez owady (głównie szkodniki pierwotne sosny).
Najczęściej występujące szkodniki to barczatka sosnówka, brudnica mniszka oraz boreczniki. Cały obszar znajduje się pod ciągłym monitoringiem leśników, którzy kontrolują stan owadzich populacji. W sytuacjach szczególnych, gdy dochodzi do ich masowego występowania (czyli tzw. gradacji) konieczne jest stosowanie lotniczych zabiegów ratowniczych.
Bardzo ważnymi sprzymierzeńcami leśnika w walce z nadmiernym rozmnożeniem się szkodliwych owadów są ptaki. Aby poprawić ich warunki bytowania, wywieszamy w lasach budki lęgowe. Zimą, gdy panują trudne warunki, dokarmiamy również ptaki na masową skalę
Duże znaczenie gospodarcze mają szkody powodowane przez zwierzynę (jeleń, sarna, łoś, dzik), którym zapobiega się w uprawach przez grodzenie, smarowanie repelentami. Zimą podczas wykonywania pielęgnacji młodników i drzewostanów pozostawia się zwierzynie ścięte gałązki na dwa – trzy tygodnie, co znacznie ogranicza spałowanie młodników.
Zagrożenia antropogeniczne – wywołane przez człowieka.
Pożar to dla roślin i zwierząt najbardziej wyniszczające wydarzenie w lesie. Stan zagrożenia pożarowego obszarów leśnych jest przede wszystkim wynikiem działalności człowieka, nieostrożnym obchodzeniem się z ogniem w lesie lub na gruntach sąsiadujących z lasami. Wielu z nich można by uniknąć gdyby ludzie odwiedzający nasze lasy zachowali ostrożność i rozsądek.
Lasy Nadleśnictwa Wolsztyn charakteryzują się najwyższym, I stopniem zagrożenia pożarowego. Przez tereny leśne nadleśnictwa przebiegają ważne szlaki komunikacyjne – autostrada, drogi krajowe i wojewódzkie oraz linia kolejowa. Przyczynia się to do zwiększonego zagrożenia pożarowego. Problemem jest także bliskie sąsiedztwo wsi oraz łąk i pastwisk, z których część jest wiosną wypalana przez miejscową ludność. Największe natężenie występowania pożarów występuje wczesną wiosną, z powodu wypalania traw, oraz latem, ze względu na wysokie temperatury powietrza i niską wilgotność ściółki. Dopiero jesienią zagrożenie pożarowe znacznie się zmniejsza. Straty powstałe w wyniku pożarów często są niewymierne. W płomieniach giną liczne gatunki fauny i flory łąkowej i leśnej, następuje zubożenie przyrody.
Bardzo ważnym czynnikiem kształtującym zagrożenie pożarowe w poszczególnych porach roku są warunki meteorologiczne, takie jak: opady atmosferyczne, prędkość i kierunek wiatru, natężenie promieniowania słonecznego, temperatury powietrza i wilgotności powietrza. W sezonie palności codziennie określany jest stopień zagrożenia pożarowego, podawany na godz. 9.00 i 13.00. Przy wystąpieniu III (najwyższego) stopnia zagrożenia pożarowego i utrzymującej się przez co najmniej pięć kolejnych dni wilgotności ścioły leśnej mierzonej o godz. 9.00 poniżej 10 proc. nadleśnictwo obligatoryjnie wprowadza zakaz wstępu do lasu. Aby szybko wykrywać i likwidować powstałe pożary przez cały okres zagrożenia pożarowego w nadleśnictwie dyżurują leśnicy a cały teren nadleśnictwa obserwowany jest z 3 dostrzegalni przeciwpożarowych.
